قارچ ناخن یک عفونت رایج است که می‌تواند ناخن‌های دست و پا را تحت تأثیر قرار دهد. اگرچه این بیماری معمولاً خطرناک نیست، اما می‌تواند باعث ناراحتی، تغییر ظاهر ناخن و در برخی موارد گسترش به سایر قسمت‌های بدن شود. بنابراین، توجه به قارچ ناخن و درمان به موقع آن بسیار مهم است.
علل شایع قارچ ناخن و راه‌های پیشگیری از آن
عوامل اصلی ایجاد قارچ ناخن را می‌توان چند مورد کلی تقسیم‌بندی کرد که عبارتند از:
- رشد بیش از حد قارچ‌ها
- استفاده از کفش‌های تنگ و بسته
- عرق کردن زیاد پا
- مشکلات گردش خون
- سیستم ایمنی ضعیف
- استفاده از ناخن مصنوعی
- کهولت سن
- آسیب به ناخن
- عفونت‌های قبلی
- استفاده نکردن از دستکش برای کارهای روزمره
چه عواملی خطر ابتلا به قارچ ناخن را افزایش می‌دهند؟
- رشد بیش از حد قارچ‌ها: قارچ‌ها به طور طبیعی روی پوست و ناخن‌ها وجود دارند. اما در شرایطی مانند رطوبت زیاد، آسیب دیدگی ناخن و ضعف سیستم ایمنی، این قارچ‌ها به سرعت تکثیر می‌شوند و باعث عفونت می‌شوند.
- استفاده از کفش‌های تنگ و بسته: این نوع کفش‌ها باعث ایجاد محیط گرم و مرطوب می‌شوند که برای رشد قارچ‌ها بسیار مناسب است.
- عرق کردن زیاد پا: عرق کردن زیاد باعث ایجاد محیط مرطوب می‌شود که رشد قارچ را تشدید می‌کند.
- مشکلات گردش خون: مشکلات گردش خون باعث کاهش اکسیژن رسانی به ناخن‌ها می‌شود و در نتیجه ناخن‌ها مستعد ابتلا به عفونت قارچی می‌شوند.
- سیستم ایمنی ضعیف: افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، بیشتر در معرض ابتلا به عفونت قارچی ناخن قرار دارند.
- استفاده از ناخن مصنوعی: استفاده طولانی مدت از ناخن مصنوعی می‌تواند باعث ایجاد شرایط مساعد برای رشد قارچ شود.
- کهولت سن: افراد مسن به دلیل ضخیم شدن ناخن‌ها و گردش خون ضعیف‌تر، بیشتر در معرض خطر هستند.
- آسیب به ناخن: هر گونه آسیب به ناخن، مانند شکستگی یا کنده شدن، می‌تواند راهی برای ورود قارچ به زیر ناخن باشد.
- عفونت‌های قبلی: افرادی که قبلاً دچار عفونت‌های قارچی شده‌اند، بیشتر در معرض ابتلا به قارچ ناخن هستند.
- استفاده نکردن از دستکش: اگر از دستکش برای کارهای روزمره استفاده نشود، مانند ظرف شستن و آشپزی، ممکن است مواد غذایی و یا آلودگی زیر ناخن جمع شود و موجب ایجاد قارچ ناخن شود.
علائم قارچ ناخن
- تغییر رنگ ناخن: ناخن ممکن است به رنگ زرد، سفید، قهوه‌ای یا سیاه تغییر رنگ دهد.
- ضخیم شدن ناخن: ناخن ضخیم شده و ممکن است از بستر ناخن جدا شود.
- شکننده شدن ناخن: ناخن شکننده شده و به راحتی می‌شکند.
- بوی بد ناخن: ناخن ممکن است بوی بدی داشته باشد.
- تغییر شکل ناخن: ناخن ممکن است تغییر شکل داده و ناهموار شود.
- قرمزی و تورم اطراف ناخن: در برخی موارد، پوست اطراف ناخن ممکن است قرمز و متورم شود.
برای درمان قارچ ناخن چه باید کرد؟
درمان قارچ ناخن بسته به شدت عفونت و نوع قارچ، متفاوت است. روش‌های درمانی معمولاً شامل داروهای ضد قارچ موضعی یا خوراکی، برداشتن قسمت‌های آلوده ناخن و در موارد شدید، جراحی است. اگر فکر می‌کنید به قارچ ناخن مبتلا شده‌اید، بهتر است به پزشک متخصص پوست مراجعه کنید.
درمان قارچ ناخن بسته به شدت عفونت و نوع قارچ متفاوت است. برخی از روش‌های درمان عبارتند از:
- داروهای ضد قارچ موضعی: این داروها به صورت کرم، لوسیون یا لاک ناخن موجود هستند و روی ناخن آلوده مالیده می‌شوند.
- داروهای ضد قارچ خوراکی: در موارد شدید، پزشک ممکن است داروهای ضد قارچ خوراکی تجویز کند.
- برداشتن ناخن: در برخی موارد، پزشک ممکن است برای درمان کامل عفونت، ناخن آلوده را بردارد.
- لیزر درمانی: لیزر درمانی می‌تواند برای از بین بردن قارچ ناخن استفاده شود.این روش به ویژه برای افرادی که به درمان‌های دارویی پاسخ نمی‌دهند یا عوارض جانبی آن‌ها را تجربه می‌کنند، بسیار مناسب است.
مزایای لیزر درمانی برای قارچ ناخن:
- سرعت درمان و اثربخشی بالا: لیزر به طور مستقیم به قارچ‌ها نفوذ کرده و آن‌ها را از بین می‌برد. در بسیاری از موارد، تنها چند جلسه درمان کافی است تا نتایج قابل توجهی مشاهده شود.
- بدون درد و عوارض جانبی: لیزر درمانی روشی بدون درد و غیرتهاجمی است و عوارض جانبی بسیار کمی دارد.
- بدون نیاز به داروهای خوراکی: لیزر درمانی نیازی به مصرف داروهای خوراکی با عوارض جانبی ندارد.
نحوه عملکرد لیزر درمانی:
لیزر با ایجاد حرارت، قارچ‌ها را از بین می‌برد و به رشد ناخن سالم کمک می‌کند. طول موج لیزر استفاده شده و تعداد جلسات درمان بسته به شدت عفونت و نوع قارچ متفاوت است.
مهم است بدانید:
- لیزر درمانی برای همه انواع قارچ ناخن مؤثر است.
- هزینه لیزر درمانی نسبت به سایر روش‌ها ممکن است بیشتر باشد.
- برای رسیدن به نتیجه مطلوب، لازم است دوره درمان کامل شود.
راه‌های پیشگیری قارچ ناخن
برای پیشگیری قارچ ناخن رعایت برخی نکات ساده کافی است.
- نگهداری پاها خشک و تمیز: پاهای خود را به طور مرتب بشویید و خشک کنید، به خصوص بین انگشتان پا.
- استفاده از جوراب‌های نخی: از جوراب‌های نخی و خشک استفاده کنید و هر روز جوراب‌های خود را عوض کنید.
- استفاده از کفش‌های مناسب: از کفش‌های تنگ و بسته استفاده نکنید و کفش‌های خود را به طور مرتب تمیز کنید.
- تقویت سیستم ایمنی: با داشتن یک رژیم غذایی سالم و ورزش منظم، سیستم ایمنی خود را تقویت کنید.
- رعایت بهداشت عمومی: ناخن‌های خود را کوتاه نگه دارید و از گوشه‌ها بهتراست آن‌ها را گرد کنید تا احتمال گیر کردن کمتر شود.
- استفاده از ابزارهای شخصی: از ابزارهای شخصی مانند ناخن‌گیر و سوهان ناخن برای مانیکور و پدیکور استفاده کنید و آن‌ها را به طور مرتب ضدعفونی کنید.
- عدم کاشت ناخن پا در فصول سرد: کاشت ناخن پا در هر فصلی می‌تواند همراه با برخی خطرات باشد، اما در فصل سرد این خطرات به دلایل زیر تشدید می‌شوند:
- رطوبت بیشتر در کفش: در فصل سرد، به دلیل پوشیدن جوراب‌های ضخیم و کفش‌های بسته، پاها بیشترعرق می‌کنند و محیطی مرطوب و گرم برای رشد قارچ‌ها ایجاد می‌شود. این محیط، بستر مناسبی برای رشد قارچ‌هایی است که باعث عفونت ناخن می‌شوند.
- کاهش گردش خون: در هوای سرد، رگ‌های خونی منقبض می‌شوند و گردش خون در پاها کاهش می‌یابد. این امر باعث می‌شود که اکسیژن و مواد مغذی کمتری به ناخن‌ها برسد و روند ترمیم آن‌ها کند شود. در نتیجه، اگر عفونتی در زیر ناخن ایجاد شود، روند درمان آن طولانی‌تر می‌شود.
- آسیب‌پذیری بیشتر ناخن: در فصل سرد، ناخن‌ها ممکن است خشک‌تر و شکننده‌تر شوند و در نتیجه، احتمال آسیب دیدن آن‌ها افزایش می‌یابد. این آسیب‌ها می‌توانند به عنوان دروازه ورود قارچ‌ها به زیر ناخن عمل کنند.
آیا قارچ ناخن دردناک است؟
بله، قارچ ناخن در برخی افراد می‌تواند باعث درد شود. اما شدت درد و اینکه همه افراد مبتلا به قارچ ناخن درد را تجربه کنند، متفاوت است.
دلیل اینکه برخی افراد درد را تجربه می‌کنند، این است که:
- عفونت قارچی می‌تواند باعث التهاب و تحریک بافت‌های اطراف ناخن شود.
- ضخیم شدن ناخن می‌تواند به پوست اطراف فشار وارد کند و باعث درد شود.
- در موارد شدید، عفونت می‌تواند به اعصاب زیر ناخن نفوذ کرده و باعث درد شود.
عوامل موثر بر شدت درد قارچ ناخن:
- نوع قارچ
- مدت زمان ابتلا به عفونت
- وسعت عفونت
- شرایط عمومی بدن
چرا درمان قارچ ناخن مهم است؟
بی توجهی به قارچ ناخن می‌تواند عواقب جدی برای سلامتی داشته باشد.
به غیر از حس درد و ناراحتی، بوی بد، مشکلات زیبایی و تغییر شکل ناخن که در قسمت علائم قارچ ناخن توضیح داده شد، در ادامه به مهم‌ترین مشکلات ناشی از نادیده گرفتن قارچ ناخن اشاره می‌کنیم:
- سرایت به ناخن‌های دیگر و پوست اطراف: قارچ ناخن می‌تواند به سرعت به ناخن‌های دیگر و پوست اطراف سرایت کند و عفونت را گسترش دهد.
- افزایش خطر ابتلا به عفونت‌های جدی‌تر: در برخی موارد، قارچ ناخن می‌تواند به داخل بدن نفوذ کرده و باعث عفونت‌های جدی‌تر مانند اندوکاردیت (التهاب لایه داخلی قلب) شود. این عارضه به ویژه در افراد دارای سیستم ایمنی ضعیف خطرناک‌تر است.
- انتقال به دیگران: قارچ ناخن می‌تواند از طریق تماس مستقیم یا غیرمستقیم با افراد دیگر منتقل شود.
بنابراین، نادیده گرفتن قارچ ناخن می‌تواند عواقب جدی برای سلامتی و زیبایی شما داشته باشد. در صورت مشاهده هرگونه علائم قارچ ناخن، حتما به پزشک مراجعه کنید تا با بررسی ناخن‌های شما، نوع قارچ را تشخیص داده و درمان مناسب را برای شما تجویز کند.
**توجه:** خوددرمانی قارچ ناخن می‌تواند باعث مقاومت قارچ به داروها شود و درمان را دشوارتر کند.
